Op de tekentafel, een lithocursus

Deze maand op de tekentafel het proces van een litho. De afgelopen maand volgde ik bij het Grafisch Atelier Kampen een lithocursus onder leiding van Henk Tichelaar. Een litho, oftewel steendruk, is een afdruk op papier van een tekening met een vet potlood of krijt op een kalkzandsteen.De allereerste stap in dit proces is het slijpen van steen. Daarna wordt de steen gegreind. Een proces waarbij het oppervlak geschikt wordt gemaakt om op te tekenen. Op de foto links boven zie je de tekening die ik met het vette potlood in spiegelbeeld op de steen maakte.

Lithografie is mogelijk doordat vet en water elkaar afstoten. Een geschikte kalksteen wordt voorzien van een tekening. Dan wordt de tekening met behulp van arabische gom gefixeerd ofwel vastgelegd. De gom maakt het deel van de steen waar niet op getekend is, ontvankelijker voor water. Tevens kan aan de gom een zuur worden toegevoegd. Alleen delen van de steen waar niet getekend is, worden aangetast door het zuur. Hierboven zie je de steen na het proces van fixeren en nadat de tekening is verwijderd met terpentine. Wat overblijft is het vetbeeld dat in de steen staat.

Daarna wordt de steen goed nat gehouden om vervolgens met inkt in te rollen. Met een speciale lithopers kan vervolgens een afdruk van de steen op papier worden gemaakt.

De oplage van een litho begint altijd met inschieten, de eerste afdrukken zijn heel licht omdat de inkt schraal op de steen staat aan het begin, na een afdruk of 5 is het beeld op sterkte en kun je overgaan op het speciale lithopapier dat voor een mooie gedetailleerde afdruk zorgt.

En dit is dan het resultaat van mijn eerste solo-experiment op het gebied van lithografie. Helaas liep het beeld heel gauw dicht en werd de kraai veel zwarter dan ik bedoeld had. Nu op zoek naar de oorzaak hiervan. Een leuk en leerzaam proces dat zeker om een vervolg vraagt ook omdat deze manier van drukken heel goed past bij mijn manier van tekenen.